BRUKSİZM (DİŞ SIKMA/GICIRDATMA) NEDİR? Bruksİzm, uyku boyunca dişleri sıkma, ağız açık uyuyanlarda uyku sırasında çenenin aniden kapanması veya diş gıcırdatma olarak üç farklı şeklindeki kendİnİ gösteren bİr uyku bozukluğudur. Diş sıkma çoğu zaman dİşsel veya nörolojİk kökenlİdir. Bruksizm hastalarında uyku sırasında diş sıkma ile seyreden kas aktİvİtesİ normal bireylerinkinden 3 kat fazla olmaktadır. Ayrıca kas kasılmalarının gücü de uyanıklık halinden daha yüksektir. Bruksizm yan diş sıkma veya diş gıcırdatmanın genetik olduğu düşünülmekte ve toplumda ortalama olarak her 5 k ş den 2’ s nde bulunmaktadır. Bruksizm rahatsızlığı olan k ş ler n yüzde 5-10’unda dişlere uygulanan kuvvet sonucu dolguların ve dişlerin kırılması gibi zararlar ortaya çıkabilmektedir. DİŞ SIKMA (BRUKSİZM) NEDENLERİ NELERDİR? Bruksizm ya da diş sıkma nedenler arasında; Kişilik yapısı, genetik faktörler, ilaçlar, nörolojik veya psikolojik problemler, Stres ve uyku bozuklukları ( uyku apnes , huzursuz bacak sendromu, migren vb… g b ) etkili olabilir. Bunların dışında ağız iç dokularda dengesizlik, eksik ya da çürük dişler, hatalı protezler de bruksizm neden olabilmektedir. Klinik araştırmalar uyku bruksizm hastalarında uykuya başlama ve devam ettirme bozukluğu, rem aşamasında problemler olabildiği gibi bunun gün içi uyuklamalarında hafifçe bir artışla ve yaşam kalitesinde bozulma ile sonuçlandığını göstermiştir. BRUKSİZM (DİŞ SIKMA/ DİŞ GICIRDATMA ) BELİRTİLERİ NELERDİR? Bruksizm belirtileri arasında dişlerde kırılma, aşınma, sallanma gibi hasarlar, diş eti hastalığı ve kemik kaybı rahatsızlıklarında artış görülmektedir. Baş ağrısıyla uyanma ,çene ağrısı ve çenede hareket kısıtlılığı da bruksizm belirtisi olabilmektedir. Çene ekleminde hasar sonucu eklem ağrısı, ses ya da çene kitlenmesi , baş ağrısı, boyun ağrısı, tetiklenen migren atakları da bruksizm belirtileri arasında sayılabilir. Bruksizm diş gıcırdatma şeklinde görülüyorsa aynı odada uyuyan diğer birey icin uyku bozukluğu da bruksizm belirtisi olabilmektedir. BRUKSİZM TEŞHİSİ NASILDIR? BRUKSİZM NASIL ANLAŞILIR? Bruksizm ya da diş sıkma çoğu zaman sadece uykuda gerçekleştiği için hastalar durumu fark etmeyebilirler. Bu durumda rahatsızlık ağız içi , diş ve çene eklem muayenesi sonucu diş doktoru tarafından teşhis edilebilir. İlerleyen vakalarda eklem ağrısı, kulak ağrısıyla, kas ağrıları da migren ağrıları ile karıştırılabilir. Bu aşamada kulak burun boğaz uzmanı veya nöroloji uzmanı tarafından da alternatif teşhis yapılabilir BRUKSİZM TEDAVİSİ NASILDIR? Bruksizm; botox, nörolojik ve farmakolojik tamamlayıcı yöntemler ve gece plağı ile tedavi edilebilir. Ps koloj k görüşmeler, bruksizm hastaya anlatmak, uyku hijyenini sağlamak da tedavi yöntemleri arasında yer alır. Diş doktorluğunda tedavide botox ve gece plakları kullanılmaktadır. Gece plaklarının dişler ve çene eklemin hasardan koruyabileceği belirtilmiştir. Ancak çalışmalar bruksizmde bu plak kullanımının kas aktivitesinde %20 ile %50 arasında artışa sebep olduğunu da göstermektedir. Sonuç olarak gece plakları bruksizme etki etmekten ziyade diş ve doku hasarını önlerler. Gece kullanımı zor olması nedeniyle de % 20 den az hasta plakları 1 yıldan fazla kullanır geri kalanı çoğu zaman hiç kullanmaz. Bu sebeple botoksun gece plağına göre daha başarılı bir tedavi yöntemi olduğu görülmüştür. Ancak eklem problemi olan hastalarda botox ile birlikte gece plağı uygulandığında çok daha başarılı sonuçlar verdiği görülmüştür.
